باغچه مجازی

ماش نیز مانند سایر گیاهان خانواده بقولات می تواند نیتروژن خاک را تثبیت کند. گاهی اوقات از این گیاه به عنوان کود سبز استفاده می شود. از ماش برای علوفه حیوانات نیز استفاده می شود. ماش حداقل چهار زیرگونه دارد که عبارتند از: cordata ، nigra ، sativa و segetalis .

از دیر باز کشاورزان و باغداران در راستای افزایش میزان تولید محصولات خود و به تبع آن بالارفتن درآمد ناشی از آن به استفاده از کودهای طبیعی روی آوردند.

کودهای طبیعی که شامل کودهای دامی و طیور می باشند برخلاف کودهای شیمیایی به مرور زمان بافت و ساختار خاک را حفظ کرده و باعث تقویت میکروارگانیسم های آن می شوند که اثرات مثبت آن تا مدت ها قابل مشاهده است.

کودهای حیوانی به دلیل ساختار طبیعی آن ها که باقیمانده مواد آلی هستند در اثر تجزیه شدن به ذرات سازنده همان مواد اولیه تجزیه شده و اثرات سوئی بر روی انسان و حیوانات ندارند اما برخلاف کودهای ارگانیک می توان از کودها و سموم شیمیایی نام برد که به دلیل ساختار معدنی و شیمیایی آن ها به راحتی در بافت گیاه باقی مانده و در اثر مصرف یه بدن مصرف کننده انتقال می یابند.

انتقال این مواد و تجمع آن ها در بلند مدت موجب آسیب رساندن به بافت های زنده فرد میزبان می گردد که در شدیدترین حالت فرد به انواع سرطان ها دچار خواهد شد.

در سالیان اخیر علیرغم منتشر نشدن بسیاری از آمارهای سازمان های بهداشتی و بیمارستان ها شاهد رشد چشمگیر شیوع انواع سرطان ها در استان کرمان هستیم که عمدتا سرطان خون و معده هستند و تعدد شیوع سرطان خون در جنوب استان کرمان هم می تواند موید خطرناک بودن انواع سموم و کودهای مورد استفاده در کشت های گلخانه ای و جالیزی جنوب استان باشد.

اما راه حل چیست؟

راه برون رفت از همه این معضلات فقط در استفاده از محصولات کشاورزی ارگانیک و یا مصرف بهینه کودهای بیولوژیک طبیعی است که سال ها در کشورهای غربی مورد بررسی و استفاده قرار گرفته اند.

کشور هلند که یکی از کشورهای اصلی تولید کننده کود و سم در جهان است یکی از بزرگترین دانشگاه های تحقیقاتی در حوزه بیولوژیک را نیز داراست.

 در کشور ما نیز چندین موسسه و سازمان در وسعتی بسیار کم اقدام به تهیه این کودها کرده اند که متاسفانه به دلیل عدم حمایت های مناسب بخش دولتی و خصوصی از جمله کشاورزان در این زمینه موفقیت های چشمگیری در کارنامه خود نداشته اند.

در مشاهداتی که از آزمایش پایان نامه یکی از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد رشته میکروبیولوژی یکی از دانشگاه های شهر کرمان داشتم متوجه شدم که استفاده از این کودها که در اثر تلقیح باکتری های فعال خاک به دست می آیند مقدار حجمی تولید محصول چیزی در حدود سه برابر افزایش را نشان می داد.

این دانشجو که با شور و انرژی خاصی وقتش را صرف آزمایش خود می کرد بارها عدم حمایت مسئولین و اساتید را تنها مانع موفق نبودن پیشرفت کشور در این زمینه ها می نامید.

کود های بیولوژیک به دلیل اینکه صرفا باید براساس ویژگی های منطقه تهیه شوند و در بسیاری از مواقع منحصر به منطقه مورد بررسی می باشند مستلزم صرف نیروی انسانی خاص در آن منطقه هستند که خود به نوعی عامل ایجاد اشتغال ثابت و پایدار در مناطق مختلف کشور تبدیل خواهند شد.

با توجه به نیاز روزافزون کشور به مصرف کودهای مختلف که اکثرا وارداتی و شیمیایی هستند باید منتظر همت بلند مسئولان در زمینه افزایش سلامت هموطنان و خودکفایی و ایجاد اشتغال در میان جوانان متفکر و هوشمند این مرز و بوم ماند.

بادرنجبویه گیاهی است علفی و چند ساله از خانواده Lamiaceae . ارتفاع این گیاه به 70 تا 150 سانتی متر می رسد. رشد بادرنجبویه زیاد بوده و باید جای کافی برای رشد داشته باشد تا مزاحم سایر گیاهان نشود. ریشه ای کوچک و استوانه ای شکل ، سخت و منشعب دارد.

در مناطق معتدل اندامهای هوایی با سرمای زمستان از بین می روند ولی ریشه ها باقی مانده و در بهار دوباره سبز می شوند. برگهای این گیاه تقریبا بویی شبیه لیمو و نعنا دارد. برگها پوشیده از تار، متقابل، بیضوی و به شکل قلب است. با کشیدن دست بر روی برگ، دستها مزه ترش به خود می گیرند که مزه ای شبیه مزه لیمو دارد. 

نحوه کشت :

پس از انتخاب بذر باید فکر نحوه کشت باشیم به طور کلی در مقابل ما دو راه برای کشت بذر قرار دارد. یکی کشت مستقیم و کشت به صورت خزانه که از این دو راه به خاطر صرفه جویی در استفاده از امکانات گلخانه ای و مراقبت بیشتر و بهتر تا جوانه زدن٬ بهتر است از کشت در خزانه بهره گیری کرد. برای کشت مستقیم زمین باید رطوبت کافی داشته و به اصطلاح گاورو باشد و بهتر است زیر و روی بذر به مقدار مورد نیاز بیته موس ریخته شود.

بهترین خاک برای کشت در گلدانهای نشاء ماده ای طبیعی به نام بیته موس می باشد که در بازار انواع خارجی و ایرانی آن یافت می شود.اگر محل قرار گرفتن سینی نشاء دارای ۳۰ درجه سانتی گراد حرارت بوده و نور و رطوبت کافی وجود داشته باشد پس از ۵ تا ۷ روز بذر جوانه می زند و چنانچه شرایط مناسب نبوده و عوامل نور و گرما و رطوبت به صورت دلخواه نباشد اولا در زمان جوانه زنی تاخیر ایجاد می شود و ثانیا در جریان رشد گیاه نیز اختلالاتی پدیدار خواهد شد. توصیه می شود این نوع بذرها را به علت گرانی آنها ۲۴ ساعت قبل از کاشت در زمین و یا گلدان در یک پارچه نخی و یا پنبه ای در دمای ۳۰ درجه سانتی گراد نگهداری کرد. باید دقت کرد قبل از این کار بذرها ابتدا در آب ولرم خیسانده شوند از طرفی باید مراقبت های لازم را به عمل آورد تا گیاه جوان بدون آفت و بیماری به زمین منتقل شود.

اسم علمی برگ عبائی Aspidistra elatior واز خانواده Liliaceae میباشد. برگ عبائی گیاهی است بومی چین و ژاپن که داری ریزوم بوده و بدون ساقه هوایی می باشد.

برگهای آن سبز تیره ، براق،پهن و به طول ۳ تا ۵۰ سانتیمتر است. همچنین دمبرگ بلندی دارد که مستقیما از سطح خاک بیرون می آید. ارتفاع بوته در حدود ۳۰ سانتیمتر و گسترش آن به ۵۰ سانتیمتر می رسد.

برگ عبائی گلهای ریزی دارد که ارغوانی وفنجانی مانند است و روی سطح خاک و در قسمت تحتانی گیاه، در اواخر تابستان ظاهر میشود و فاقد زیبایی است.

عمر این گیاه زیاد است و سالهای متمادی بدون تغذیه و تعویض گلدان در اطاق می ماند. یکنوع ابلق آن نیز وجود دارد که داری نوار کرم رنگ می باشد و بسیار جالب است.

پیچ تلگرافی گیاهی است از خانواده خر زهره Apocyniaceae   که بومی ، اروپا، شمال غرب آفریقا و جنوب غرب آسیا میباشد .

این گیاه بومی کشور ما نمیباشد ولی چون گیاهی دارویی میباشد ، برای این منظور کاشته میشود.

وینکا ، گیاه زینتی پوششی محبوبی به شمار می آید و جایزه انجمن سلطنتی باغ انگلستان را از آن خود کرده است.

وینکاها به 2 گونه minor و major تقسیم میشوند و به مقیاس فراوان به عنوان گیاهی زینتی کشت می شوند. 

از آنجا که این گیاهان به سرعت انتشار می یابند غالباً از آنها برای پوشش زمین استفاده می شود.

با وجودی که این دو گیاه زیبا هستند ولی گاهی علف هرز به شمار می روند و گاهی در بعضی مناطق به عنوان گیاه مهاجم به شمار می روند.

معمولاً در این موارد گیاه، بومی آن منطقه نیست و احتمال ضربه زدن این گیاهان به انواع بومی وجود خواهد داشت.

مناطق گرفتار هجوم وینکاها عبارتند از بخشهایی از استرالیا، نیوزیلند و ایالت متحده آمریکا . 

در سایر موارد از وینکاها به عنوان پوشش زمین برای به تاخیر انداختن آتش سوزی استفاده می شود.

Brassica rapa rapa ( شلغم ) گیاهی 2 ساله بوده که به صورت یک ساله کاشته میشود ، متعلق به خانواده  Brassicaceae ( شب بویان ) بوده و بومی اروپا و آسیای میانه میباشد .

این گیاه اولین بار حدود 4000 سال پیش در خاور میانه کاشته شد.شلغم در قرون وسطی توسط اروپایی‌ها به مقدار زیاد مصرف می‌شد و بعدها توسط مهاجرین انگلیسی و فرانسوی به آمریکا برده شد .

امروزه این گیاه در تمامی نقاط دنیا کشت شده و مورد مصرف قرار می‌گیرد، زیرا در هر نوع خاکی به راحتی رشد کرده و مدت ماندگاری آن نیز به نسبت زیاد است.ریشه شلغم برای تغذیه انسان مورد استفاده قرار میگیرد و دارای خواص بسیار زیادی میباشد و برگهای آن توسط دامها مورد مصرف قرار میگیرد.

روز شنبه همین هفته که قلمه های بید را در کیسه های وکیوم کاشتم فکر نمیکردم که این روش با این سرعت جواب دهد البته نباید فراموش کرد که بید هورمونی در خود دارد که قدرت ریشه زنی را افزایش می دهد.

روز سه شنبه قلمه ها شروع به جوانه زدن کردند و تصویر زیر مربوط به امروز (پنج شنبه ) است.

تا چند روز آینده این قلمه ها را در کیسه نگه می دارم و سپس کمی دهانه آن را باز می کنم و چند روز بعد به کل از کیسه خارجشان می کنم.

نتیجه: قدرت شرایط گلخانه ای را فراموش نکنید!

یکی از راه های ازدیاد گیاهان قلمه زدن آن هاست که علاقمندان خاص خود را دارد اما برای همین امر ساده نیز باید شرایط مناسب ریشه زدن قلمه مهیا باشد.

اکثر مردم به صورت عادی قلمه ها را در گلدان می کارند و منتظر جوانه زدن آن می شوند که در این روش درصد گرفتن قلمه تا حدود زیادی کاهش می یابد که حتی یکی از فعال ترین دوستان بنده در زمینه کشاورزی می گفتند درصد اینگونه قلمه زدن به زیر 30 درصد کاهش می یابد.

ایجاد شرایط ایده آل گلخانه ای می تواند زمینه مناسبی برای ریشه زدن قلمه های مهیا کند اما داشتن یک گلخانه شاید برای همه آسان و به صرفه نباشد.

* گلدانی با قطر دهانه 10 و ارتفاع 15 سانتیمتر و قلمه ای به طول 13 سانتیمتر در کیسه وکیوم دار به ارتفاع 30 و عرض 25 سانتیمتر*

به این منظور می توان برای قلمه زدن از کیسه های پلاستیکی شفاف روی گلدان استفاده کرد اما برای ایجاد شرایط ایده آل تر و حفظ بیشتر رطوبت گیاه و محیط می توان گلدان ها را در کیسه های وکیوم دار شفاف قرار داد تا علاوه بر داشتن شرایط مناسب گلخانه ای از زیبایی و تمیزی گلدانتان لذت ببرید.

البته یادتان باشد برای حفظ شرایط زیستی گیاه(تنفس) و رشد نکردن قارچ ها بر روی سطح گلدان هایتان حتما روزی یک ساعت کیسه را باز کنید تا جریان کافی هوا به گلدان و گیاه برسد.

تراریوم به مجموعه‌ای از گیاهان سازگار گفته می‌شود که در یک ظرف بسته یا حدودا بسته رشد می‌کنند. تراریوم در واقع یک باغچه و فضای سبز کوچک درون خانهٔ شماست، که می‌توانید به سلیقهٔ خودتان در آن کاکتوس و گیاهان گوشتی کشت کنید یا با کشت بنفشهٔ آفریقایی و بعضی از انواع سرخس یک فضای کوچک گرمسیری داشته باشید.

تراریوم‌ها برای افرادی مناسبند که دوست دارند خانه و یا محل کارشان را با گیاهان تزئین کنند، ‌ ولی وقت کافی برای نگهداری از آن‌ها را ندارند.

به عنوان ظرف تراریوم، ‌می‌توانید هر چیزی را که تصور می‌کنید و در دسترستان هست استفاده کنید، مثل جام‌های نسبتا بلند، ‌آکواریوم، تنگ ماهی و …. اما در ظروف دهان گشادی مثل آکواریوم کار کردن راحت‌تر است.