میوه انجیر از خانواده توت ها و از نوع فیکوس ها میباشد. این گیاه به جهت این که بومی مدیترانه بوده است، با منطق گرمسیر منطبق است ولی در نواحی شمالی نیز رشد مناسبی دارد. اصولا درخت انجیر ریشهی زیادی ندارد ولی دیده شده که برخی از این درختان ریشه های بسیار عمیقی داشتهاند. این درخت در بیشتر خاک ها (از خاک شنی تا رسی سفت) رشد میکند.
نکاتی در خصوص آبیاری درخت انجیر
انجیر میتواند خشکی را تحمل کند و به همین دلیل میتوان آن را در نواحی خشک نیز کاشت. کیفیت آب مورد استفاده برای آبیاری این درخت به نسبت دیگر درختان، کم اهمیت تر است. این درختان کم ریشه، مناطق پر آب را نمیپسندند و در عین حال در شرایط خشکی زیاد نمیتوانند دوام بیاورند و دچار آسیب میشوند.
در فصل هایی که باران میبارد، میوه های این درختان ترک برمیدارد و در این زمان لازم است جهت جلوگیری از پوسیدگی سطحی و کپک، سم پاشی و قارچ کشی شود. گفته میشود اگر برداشت میوه در زمان بارندگی باشد از کیفیت محصول کاسته میشود. متاسفانه در مورد نیازهای آبی این درختان آگاهی کافی وجود ندارد.
میزان دفعات آبیاری به نوع خاک، اندازه درخت و مقدار بارندگی بستگی دارد. این درخت کم ریشه در دوران خشکی با تنش رو به رو میشود ولی همان طور که پیش تر گفته شد، در نواحی پر آب نیز به خوبی دوام نمیآورند. آبیاری به مقدار 50 درصد تبخیر از تشت باعث رشد مناسب انجیر میشود.
در یک پژوهش تاثیر 4 مقدار آب آبیاری در رشد چندین رقم انجیر مورد بررسی قرار گرفت و نتیجه این بود که در بیشتر ارقام، زمانی که درخت 3 ساله تا میزان 17 درصد تبخیر از تشت آبیاری شدند، به رشد کافی دست یافتند.
در طول زمان رشد اگر شرایط آبیاری تغییر کند، در کیفیت میوه این درختان تاثیر خواهد گذاشت. در اواسط فصل تابستان، آبیاری زیاد باعث رشد زیاد و کم شدن کیفیت انجیر میشود و به صورت کلی زمانی که آبیاری بیش از اندازه باشد، میوه های بزرگ و آبکی که در معرض پوسیدن هستند، تولید میگردد.
آبیاری درختان انجیر به روش علمی
به گفته یکی از کارشناسان مربوطه، آب های زیرزمینی برای آبیاری تعداد درخت انجیر کاشته شده، کافی نیستند و شیوه آبیاری فعلی که غرقابی است به جهت نشت زیاد به خاک، تبخیرو اتلاف بیش از اندازه آب، مناسب نیست.
ایستگاه تحقیقاتی دارای 3 هزار درخت انجیر از انواع گوناگون آن و مساحتی بیشتر از 10 هکتار میباشد که در این محیط تخصصی انواع ارقام انجیر را مورد بررسی قرار میدهند (چه از لحاظ مبارزه با آفت و خشک سالی و چه از نظر دیگر نکات پرورشی) تا به بهترین شیوه برای نگه داری این درخت ها دست یابند.
زمانی که میزان بارندگی سالیانه پایین تر از 200 میلی متر باشد، به آبیاری کمکی نیاز داریم
بنابر خشک سالی های اخیر، خیلی از انجیرستان ها صدمه دیدهاند. برخی از راه کارهایی که برای مقابله با چالش های پیش آمده پیشنهاد شدهاند:
حرص تاج درخت جهت کم شدن نیاز درخت به آب.
استفاده کردن از خاک پوش تا به واسطه آن از تبخیر شدن بارندگی ها پیش گیری شود.
به کار بستن آبیاری کمکی.
زمانی که بارندگی تا اسفند ماه از 200 میلی متر کمتر باشد، با توجه به مشاهدات سال های اخیر نیازهای آبی درختان انجیر به خوبی بر طرف نشده و لازم به استفاده از آبیاری کمکی است. برای آبیاری کمکی مشخص کردن زمان و میزان آب اهمیت زیادی دارد. این آبیاری در دو زمان قابل اجرا است:
از آبان تا اسفند (فصل خواب)
از اسفند تا روزهای آخر فروردین (فصل رشد)
بنابر تحقیقات صورت گرفته، آبیاری در هنگام فصل رشد بهتر از فصل خواب میباشد. مشخص کردن زمان آبیاری با سه شاخصه “دمای برگ درخت، دمای هوا و رطوبت هوا” انجام میشود.
اگر بین دمای برگ درخت و دمای هوا تفاوت زیادی وجود داشته باشد بیانگر این موضوع است که دمای برگ به خاطر تعریق کم در برابر دمای هوا کمتر است و یعنی رطوبت خاک کافی نبوده و درخت در وضعیت بحرانی به سر میبرد.