خبرگزاری علم و فناوری آنا- *محمدحسین توکلی؛ داستان از زمان شیوع ویروس منحوس کرونا آغاز شد که بنا به اقتضای شرایط، استفاده از تلفن همراه به گروه سنی کودک و نوجوان هم رسید و در این بین خط قرمز استفاده از این ابزار ارتباطی و ورود به دنیای مجازی به سنین بسیار پایین کاهش پیدا کرد.
صرف استفاده از ابزار‌های ارتباطی به خودی خود نمی‌تواند موضوعی نگران‌کننده و بحران‌ساز محسوب شود؛ اما نبود فرهنگ مناسب و پایین بودن سطح سواد رسانه‌ای بین افراد جامعه می‌تواند زمینه بحران‌های جبران‌ناپذیر بعدی را فراهم سازد.
امروزه استفاده از اینترنت و شبکه جهانی در راستای کسب درآمد‌های جدید، دانش‌بنیان و خلاق محور به ارزان‌ترین و کاربردی‌ترین شکل ممکن در حال پیگیری بوده و بسیاری از کشور‌ها مانند هند به اندازه‌ای در این حوزه به موفقیت دست پیدا کرده‌اند که آورده مالی ناشی از فعالیت‌های نرم‌افزاری آنها حتی بیش از صادرات نفت ایران برای آنها درآمد پایدار به ارمغان آورده است.
نبود فرهنگ مدیریتی منعطف، حمایت‌های ضعیف در حوزه کسب‌وکار‌های مجازی و شبکه محور در این سال‌ها، فیلترینگ برخی پلتفرم‌های پرکاربرد و ضعف در ارائه جایگزین‌های مناسب، موجب کاهش روند رو به رشد و توسعه این بخش از اقتصاد نوین شده و بسیاری از نخبگان را در این حوزه به حاشیه رانده است.
قطعاً این روز‌ها اسم بازی همستر کامبت را شنیده و یا به نوعی خود یا خانواده درگیر این بازی اعتیادآور شده باشید؛ اما باید دید این بازی چه ویژگی‌های منحصربه‌فردی را با خود یدک می‌کشد که چنین سیل استقبال گسترده‌ای که حتی در باور تولیدکنندگان آن نیز نمی‌گنجید با خود همراه کرده است.
نخستین ویژگی این بازی، سادگی آموزش و انجام آن بوده به نحوی که در برخی موارد بازیکنانی با سن زیر ۶ سال هم درگیر آن شده و آن را به‌عنوان بخش جداناپذیر فعالیت‌های روزانه خود قرار داده‌اند؛ اما ویژگی بعدی طراحی بصری جذاب و استفاده از رنگ‌ها و طرح‌هایی است که به مرور و با پیشبرد مراحل بازی به جذابیت آنها نیز افزوده می‌شود.
استفاده از روش قلاب در جذب مخاطب نیز یکی از موارد بسیار هوشمندانه به کار رفته در این بازی است که هر بازیکن را مجبور به دعوت از دیگران برای گذراندن مراحل مختلف می‌کند و این روند از فردی به فرد دیگر همچنان ادامه خواهد داشت.
درآمدزایی مستمر و فعال بخش‌های مختلف بازی که اصطلاحاً استخراج توکن نام دارد و افزایش لحظه‌به‌لحظه درآمد مجازی فرد به حدی با روح حریص انسان سازگار بوده که نمی‌توان لحظه‌ای از کسب سکه‌های طلای آن غافل شد؛ اما دلیل اصلی جذب مخاطبان گسترده ایرانی توسط این بازی این است که چندی پیش نیز یک بازی ساده دیگر با نام نات کوین به کیف پول الکترونیک مشارکت‌کنندگان فعال خود و برحسب میزان فعالیت مقداری ارز دیجیتال واریز کرد که رقمی بین ۱۰تا ۲۵میلیون تومان را در بر می‌گرفت.
کاهش ارزش پول ملی و نوسانات قیمت دلار در سال‌های اخیر مهم‌ترین عامل علاقه مردم به این نوع فعالیت الکترونیک در حوزه کسب درآمد است که به هیچ عنوان نمی‌توان آن را در دسته کسب‌وکار‌های اینترنتی به شمار آورد. در این بین بی‌رمقی و کسالت دانشگاه‌ها در پیگیری طرح‌های دانش‌بنیان حوزه فضای مجازی که منجر به کسب درآمد ثابت برای افراد علاقه‌مند باشد را نباید نادیده گرفت؛ چراکه دانشگاه‌ها باید با سرعت بیشتری به یکی از رسالت‌های اجتماعی خود که کسب درآمد از طریق توسعه علم بوده، بپردازند.
آسیب‌های همستر
در خوش‌بینانه‌ترین حالت ممکن این موش زیبای کوچک می‌تواند با واریز مقداری ارز دیجیتال به‌عنوان دستمزد کارگران روزمزد خود دل آنها را به دست آورده و آنها را به پروژه برده محور بعدی هدایت کند؛ اما این همه ماجرا نیست و عقل سلیم حکم می‌کند که همه جوانب امر را بررسی، کارشناسی و مورد نقد قرار داد.
یکی از آسیب‌های ادامه این بازی اعتیاد بیش‌ازپیش کاربران به‌ویژه کودکان و نوجوانان به استفاده از تلفن همراه و دوری از فضای زیست حقیقی در جامعه و ارتقای فرهنگ کسب درآمد بادآورده و فاصله گرفتن از تولید و راه‌اندازی کسب‌وکار‌های پرزحمت، بابرکت و مورد نیاز جامعه است.
آسیب دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد تشویق همه مردم به استفاده از رمزارز‌هاست که موجب از بین رفتن شفافیت مالی موجود در جامعه و کاهش میزان درآمد مالیاتی دولت‌ها خواهد شد؛ چراکه منشأ و مبدأ رمزارز‌ها به سختی قابل ردیابی بوده و در قبال این‌گونه فعالیت‌ها نیز قوانین مشخص و روشنی در دست نیست.
آشنایی پرسرعت آحاد افراد جامعه با مقوله رمزارز‌ها و کاربرد کیف پول الکترونیک با خواست دشمنان همسویی خاصی دارد؛ چراکه استفاده از فناوری اینترنت ماهواره‌ای در سال آتی به‌صورت همه‌گیر در اختیار همگان خواهد بود و فقط راه دسترسی و خرید اعتبار لازم برای استفاده از این فناوری توسط مردم کشور که تحت تحریم‌های بین‌الملی نیز هستیم به‌کارگیری رمز ارز‌ها برای دور زدن تحریم‌هاست.
به دلیل نبود مدیریت بومی در حوزه ارائه اینترنت ماهواره‌ای مطمئناً شاهد رشد چشمگیر تخلفات و سوءاستفاده افراد در فضای مجازی افزایش بی‌سابقه‌ای خواهد داشت و این موضوع را از هم‌اکنون باید بحران پیش روی مردم و مسئولان دانست؛ اما در بدبینانه‌ترین حالت ممکن اگر این بازی جذاب با منشأ نامشخص که در آستانه انتخابات پیش روی کشور با سرعت بیشتری نسبت به عضوگیری اقدام کرده بتواند با استفاده از حربه تحریم‌ها مردم را از رسیدن به رویای کسب درآمد راحت منع کند که قطعاً تمام کاسه و کوزه‌ها بر سر مسئولان فرو خواهد آمد و تأثیر بسزایی در میزان مشارکت، نوع مشارکت و حتی فرد منتخب خواهد داشت.
به هرحال نگاه مسئولان به اقتصاد و مشارکت مردم در این حوزه باید با تغییرات زیادی همراه باشد و بی‌شک جهشی انقلابی در بهبود وضعیت معیشتی مردم و رفع مشکلات آنها زمینه نفوذ همه جانبه و آسان دشمنان را میسر نخواهد کرد. مسئولان امر بار‌ها در مورد استفاده از این روش کسب درآمد به مردم تذکراتی داده‌اند؛ اما نبود فضای اعتماد متقابل و نبود جایگزین‌های مشابه و شرایط نامناسب فرهنگی و اقتصادی حاکم بر جامعه نتوانسته این موضوع را به‌عنوان چالشی قابل تأمل به مردم متذکر شود.
در نهایت نباید از این موضوع غافل شد که در ادبیات سیاسی کشور، نماد ایران گربه و نماد رژیم صهیونیستی موش ذکر شده است!
*کارشناس ارشد مدیریت کارآفرینی
