در حدود بیست نوع مختلف انار که شامل واریته های بسیار متنوعی میباشد در دنیا موجود است. انار از گیاهان بومی ایران بشمار می آید، و امروزه به صورت وحشی در کلیه سواحل دریای شمال و نقاط استپی معتدل نظیر جنگلهای غرب در لرستان، کردستان، بختیاری و فارس میروید.
ایرانیان از حدود سه هزار سال پیش با کشت انار آشنائی داشتند و با کشت مداوم آن در نقاط مختلف و مساعد آنرا به صورت اهلی درآورده و با سلکسیونهای متعدد موفق به کشت ارقام پر محصول و مرغوب تجاری در کلیه مناطق از جمله در نواحی حاشیه کویر مرکزی ایران شدند.
به گونه ای که هم اکنون شهرهای مستقر در این مناطق از عمده ترین مراکز استقرار باغات انار میباشند.
خصوصیات ظاهری : درخت انار جزء گیاهان برگ ریز بوده و در زمستان خالی از برگ می شود. درخت کوچکی است که ارتفاع آن حداکثر تا 6 متر میرسد و در مناطق نیمه گرمسیری می روید. گلهای انار درشت به رنگ قرمز اناری ولی بی بو میباشد. میوه آن کروی با اندازه های مختلف دارای پوستی قرمز رنگ و یا زرد رنگ می باشد که در بالا دارای تاج یا گردن میوه در اندازه کوتاه تا بلند میباشد این درخت واریته های بسیار فراوانی دارد. ریشه درخت انار بسته به نوع خاک، اندازه گودال درختکاری، قابلیت نفوذ و ریشه دوانی تا 1.5 متر بطور عمقی یا عمودی را دارا بوده و همچنین تا شعاع 2.5 متر به طور افقی امکان گسترش دارد. شاخه های انار باریک و معمولاً ناهموارند یعنی با توجه به ارقام گوناگون، دارای خارهائی با تعداد و طول مختلف میباشند. درختچه انار تولید شاخه های نامنظم میکند. میوه ها در انتهای شاخه ها ی میوه دهنده که آن را میخچه یا اسپور (Spur) میگویند میرویند. برگهای انار متقابل و گاهی منفرد و یا فراهم اند . گلهای انار بی بو و به رنگ قرمز مایل به نارنجی دیده میشوند در برخی گونه های زینتی به رنگ سفید و در برخی نیز به رنگ زرد میباشند گلهای انار درشت و گلهای کامل به شکل زنگ یا استوانه ای هستند که دارای اعضاء نر و ماده میباشند.
شرایط محیط رشد: انار تا حدودی به شوری مقاوم بوده و می تواند در نواحی خشک نیز رشد کند. خاک آن اگر زهکشی خوبی داشته باشد رشد بهینه و بار آوری مناسب را در بر خواهد داشت. دمای مناسب رشد درختان انار 35-25 سانتی گراد می باشد. در دمای بالاتر از این میزان به جهت افزایش تبخیر و تعرق گیاهی و کاهش آب موجود در درخت و میوه، رشد آنها دچار اختلال شده و سبب آسیب دیدگی درخت و محصول میگردد. به تجربه دیده شده خشک سالی و کمبود آب در دوره پس از باروری گلها منجر به ریزش و آفتاب سوختگی محصول و تنه درخت گردیده. به جز در مناطقی با زمستان سرد و طولانی، این درخت قابلیت سازگاری با آب و هوای مختلف که دارای بهاری آفتابی و تابستانی گرم باشند، را دارا میباشد. این درخت نسبت به سرما شدیدا حساس بوده و گرما و تابش شدید نیز موجب آفتاب سوختگی تنه و میوه درخت میشود از اینرو در مناطقی با آفتاب فراوان و تابستانی معتدل درختان انار شاداب تر و محصول آن مطلوبتر میباشد. بر روی شاخه های انار پس از یک سالگی تا سال چهارم میخچه های تولید کننده میوه رشد میکنند، طول این میخچه ها متغیر و از یک تا 20 سانتیمتر دیده شده است.
خواص درمانی و کاربردهای صنعتی: این درخت در فضای سبز خانگی بسیار جداب بوده و در بحث کاربردهای زینتی نیز ارزشمند است. انار سرشار از آنتی اکسیدان بوده و دارای مقادیر زیادی ویتامین C و پتاسیم میباشد. کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی ،کاهش خطر سرطان، بخصوص سرطان پروستات و پستان، کاهش کلسترول خون، جلوگیری از آسیب دیدن سلول‌ها، کمک به سلامت لثه‌ها از مزایای مصرف انار می باشد. در صنایع داروسازی، آرایشی-بهداشتی و صنایع غذایی نیز بسیار مفید می باشد.
آفات : کرم گلوگاه انار،کرم به ،شته انار سوسک چوبخوار انار ،سوسک پرچم خوار انار، پروانه گلخوار انار، کرم سفید ریشه انار، سوسک میوه خوار انار، مگس سفید انار ،شپشک انار، کنه انار
نحوه تکثیر گیاه: می توان انار را با استفاده از قلمه یا با خوابانیدن تکثیر نمود. قلمه های چوب نرم انار را می توان در تابستان گرفت زیرا در این زمان بسیار آسان ریشه دهی می کنند. قلمه های چوب سخت نیز در زمستان گرفته می شود. بهر حال رشد آن از بذر نیز بسیار آسان می باشد اما نمی توان انتظار داشت که دانهال ها شبیه گیاه مادری باشد. به دلیل پاجوش فراوان در جوانی هرس این درخت و حذف پاجوشها باید از سال سوم به طور مستمر انجام گیرد. تا اسکلت اصلی درخت حفظ شود. درختان انار عمدتا به صورت چند تنه تربیت میشوند. در تربیت و هرس درختان انار هم اکنون سعی در جلوگیری بر افزایش ارتفاع درختان و تربیت آنها تا ارتفاع حداکثر 3 متر به جهت سهولت در برداشت محصول و افزایش سایه انداز درخت به منظور جلوگیری از آفتاب سوختگی میوه آن می باشد. جهت حفظ ارتفاع درخت سربرداری سالیانه پس از سال ششم الزامی است.
: منابع
http://en.wikipedia.org/wiki/Pomegranate
http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%B1
http://www.anar-iran.ir/fa/Interduce/Details.aspx
http://www.floridata.com/ref/p/puni_gra.cfm
نارگیل
http://www.missouribotanicalgarden.org/PlantFinder/PlantFinderDetails.aspx?kempercode=c831
