باغچه مجازی

 کاشت گیاهان در بالای بام ها در مناطق شهری از اهمیت بالایی برخوردار است. منفعت اقتصادی عمومی و فردی از سویی و از سوی دیگر منفعت منطقه­ای و جهانی را در بر دارد.

انواع مختلف بام های سبز که شامل سیستم های گسترده، سیستم های متمرکز و سیستم های مدولار یا گلدانی هستند. سیستم های گسترده فقط شامل پوشش گیاهی چمن یا گیاهانی هستند که به پوشش خاکی سنگینی نیاز نداشته باشند این نوع بام سبز بیشتر برای بام های شیب دار و جاهایی بکار میرود که بام نمی تواند وزنهای سنگین تر را تحمل کند.

سیستم متمرکز سیستمی است که شامل همه انواع پوشش گیاهی وآنچه برای طراحی باغ مورد نیاز است می­شود، یعنی درختان بزرگ و کوچک و آب نماها و انواع پوشش گیاهی در آنها تعبیه می­شوند. سیستم های گلدانی نیز گلدانهایی با جزییات مخصوصی هستند که مخصوص بام ها طراحی میشوند.

باید توجه داشت اگرچه گذاشتن گلدان گل در پشت بام امری رایج است، اما آنچه ما در این مقاله به آن تاکید داریم اجرای اصولی بام های سبز است که بدین منظور ساختمانهایی که قصد اجرای آن را دارند باید زیر نظر مهندسین ساختمان چه از نظر اجرایی و چه از نظر محاسباتی درست و اصولی اجرا و تعبیه شوند. سیستم های نوین بام سبز دارای هفت لایه اصلی در پشت بام هستند که به نام های لایه عایق بام (ایزولاسیون)، لایه محافظ عایق بام (موزاییک و ملات)، لایه ضد ریشه (ژئو تکست تایل)، لایه ذخیره کننده آب (ژئو درین)، لایه فیلتر، خاک سبک و پوشش گیاهی می­باشند.

Image and video hosting by TinyPic

درست است که بام های سبز همگی عملکرد های یکسانی دارند، اما از نظر اجرایی کاملا منحصر به فرد هستند زیرا عملکرد های تکنیکی آن­ها بر اساس منطقه، آب و هوا ،نوع ساختمان و طراحی کاملا متفاوت است. مزیت هایی که در پایین به بررسی آنها میپردازیم شامل همه انواع بام های سبز با همه نوع طراحی می­شود.

Image and video hosting by TinyPic

مزیت ها:

1) بام های سبز و روان آب های مخرب

روان آب های سیل آسا که در اثر باران های شدید و مداوم به وجود می­آیند بسیار مخرب هستند و پتانسیل تخریبی در از بین بردن آب راه ها و زیست گاههای ماهیان را دارند.

·       بام های سبز طوری طراحی می­شوند که یک لایه جمع آوری آب در آن­ها طراحی می شود این سیستم به همراه جذب ریشه ای آب توسط گیاهان کاشته شده، باعث برگردانده شدن آب به چرخه زیستی از طریق تبخیر و تعرق می­شود.

·       آبهایی که توسط بام ها جذب میشوند به صورت تاخیری به چرخه جوی های روان برمی­گردند و همین علت باعث کم شدن قدرت تخریبی سیل ها می­شود.

·       روان آب های سیل آسا یی که از بام های سبز به جوی های شهری ریخته می­شوند تمیز تر آب هایی هستند که از بام های عادی به شهر سرازیر می­شوند.

·       نگهداری و تاخیر در روان آب ها باعث کاهش تنش به ساختارهای فاضلاب شهری زیر زمینی و سطحی می­شود.

·       صرفه جویی در هزینه از طریق کاهش فاضلاب های سطحی غیر متمرکزکه خود کاهش هزینه نوسازی و یا افزایش این ساختار ها را به دنبال دارد.

2) بام های سبز و بهره وری انرژی

بام های سبز از تبادل انرژی بین پشت بام و ساختمان می­کاهند و همین امر باعث صرفه جویی در مصرف انرژی خواهد شد. با توجه به تحقیقات به عمل آمده مشخص شده است که پوشش سطح خارجی ساختمان نسبت به عایق داخلی ان در کاهش مصرف انرژی موثر تر است.

·       در تابستان بام های سبز ساختمان را از گرمای ناشی از نور مستقیم خورشید محافظت می­کند.

·       در زمستان بام های سبز از خروج گرما از ساختمان می­کاهند.

·       کاهش مصرف سوخت های فسیلی از افزایش گازهای گلخانه ای می­کاهد.

3) بام های سبز و کاهش آلودگی هوا

گیاهان باعث کاهش ذرات معلق در هوا میشوند و با چرخه تبخیر و تعرقی که دارند باعث متعادل شدن دمای هوا می­شوند.

·       هرچقدر ازن هوا بیشتر شود و گرما کمتر شود آلودگی هوا بیشتر کاهش پیدا می­کند.

·       بام های سبز در کاهش گرمای هوایی که در مناطق شهری به وجود میآید موثر است.

·       کاهش آلودگی هوا به صرفه جویی در بخش بهداشت عمومی جامعه کمک شایانی می­کند.

4) بام های سبز و آشیانه

از آنجا که گسترش مناطق شهری بسیاری از پرندگان را در معرض انقراض و نابودی قرار داده است، بام های سبز میتوانند مامن خوبی برای آ­­ن­ها باشند.

·       زیستگاهای طبیعی می­توانند به عنوان نمونه ای برای طراحی بام های سبز برای تنوع زیستی باشند.

·       بام های سبز میتوانند در جهت حفاظت از گونه های طبیعی طراحی شوند.

4) بام های سبز و عمر طولانی تر ساختمان

بام های سبز دارای یک لایه ضد آب هستند که این لایه ساختمان را از اشعه UV و دمای بالای روزانه حفظ میکند. این ساختار باعث صرفه جویی تعمییرات ساختمانی برای پشت بام می­شود.

·       کاهش باز سازی پشت بام به کاهش هزینه ها در طول زمان منجرخواهد شد.

5)بام های سبز و کاهش هزینه ها

هزینه های اولیه برای ساخت بام های سبز بیشتر از بام های عادی است. اما در طولانی مدت هزینه های ساختمان عادی بیشتر خواهد بود که به طور کلی هزینه ها در هر دو مورد یکسان می­شوند.

6) بام های سبز و فضاهای مفید

بام های سبز درواقع فضا های بی مصرف شهری را به مکان های قابل استفاده و مفید تبدیل می­کنند.

·       بام های سبز میتوانند به مکانهای ملاقات  و پارک تبدیل شوند.

·       این فضاها به زیبا تر شدن چشم انداز شهری کمک می­کنند.

·       این فضاها به امنیت غذایی شهری کمک کرده و باغبانی و تولیدات آن می­تواند به اقتصاد خانوارها کمک کند.

7) بام های سبز و ایجاد شغل

بام های سبز در ایجاد کار بسیار موثر اند که در زیر به چند مورد از آن می­پردازیم.

·       ایجاد شغل در زمینه عرضه و ساخت لایه های بام های سبز و لایه های زهکشی شده و پوشش سبز و سیستم آبیاری آن.

·       ایجاد شغل در زمینه عرضه و ساخت لایه سبک خاکی و گیاهان.

·       ایجاد شغل در زمینه برای طراحان، مهندسین حرفه ای، پیمانکاران فضای سبز و غیره.

مزیت های دیگر

بام های سبز دارای منافع زیادی هستند که از حد تصور خارج است ما چند مورد از آن­ها را که در بالای مقاله از ان ها یاد نشده اما مهم و ضروری هستند را در این جا یاد می­کنیم:

·       با افزایش کارایی و بهره وری انرژی ما میتوانیم بهتر و موثر تر در مقابل تغییرات آب و هوایی آماده باشیم و تاثیرات آن را کم کنیم.

·       افزایش زمان حفظ آب در چرخه مصرف

·       طبق تحقیقات جدید ثابت شده است که بیمارانی که در فضای طبیعت قرار گرفته اند به مدت زمان معالجه کمتری نیاز داشته اند و زود تر مرخص شده اند.

·       بام های سبز فضایی را برای جمع آوری کمپوست و کاهش زباله شهری به ارمغان می­آورند.

·       بام های سبز از هزینه های شهرداری در قبال فاضلاب های شهری و روان آب­ها می کاهد.

·       بام های سبز با کاهش سیلاب ها از هزینه اضافی جهت مدیریت حوضچه های شهری می­کاهند.

گرد آوری و ترجمه:

 مهندس کشاورزی سوده دشتی

مهندس عمران رضا امین الرعایا

منابع:

Center for architectural ecology, british Columbia institute of technology

Green roofs for healthy cities,greenroofs.org

Wiki pedia.org