دانستنیهای علمی : گیلاس بومی نواحی بین دریای خزر و دریای سیاه می باشد و به احتمال زیاد بذر آن در زمان های بسیار قدیم ، توسط پرندگان ، به نقاط مختلف آسیا و اروپا برده شده است .ایران با تولید ۲۲۵ هزار تن (۱۲درصد تولیددنیا) سومین تولید کننده گیلاس در جهان می‌باشد (بعد از ترکیه و آمریکا) یکی از قطب‌های عمده تولید گیلاس در ایران دشت کهریز ارومیه و شهرستان اشنویه ( پایتخت گیلاس ایران) میباشند.
خصوصیات ظاهری : درخت گیلاس بزرگ بوده و معمولا در برخی ارقام ارتفاع آن به 20 متر هم می رسد. برگهای گیلاس دارای دندانه های نا منظم و غده های قرمز رنگ در ناحیه دمبرگ می باشند. میوه آن دارای یک هسته بوده و سطح آن صاف می باشد. اکثر ارقام گیلاس دیپلوئید بوده و خودناسازگار هستند.
برای تولید میوه نیاز به رقم گرده زا دارند. از ارقام گیلاس می توان به وان، بینگ، لامبرت و ویکتوریا اشاره کرد. درخت گیلاس بدون خار و دارای میوه ی گوشت دار است. گیلاس میوه ی کوچک، گرد و ملین است که در هنگام چیدن به رنگ قرمز یا سیاه می باشد و در واقع در طبیعت سه نوع گیلاس به رنگ های قرمز، سیاه و زرد یافت می شود.
شرایط محیط رشد: درختان جنس Prunusنسبت به تنش زهکشی ضعیف و به غرقآب شدن بسیار حساس هستند. ریشه گیلاس ، همانند سایر میوه های هسته دار به نسبت سطحی بوده به 5/1-1 متر خاک نیاز دارد . از نظر نیاز آبی برای نگهداری اندازه مناسب میوه وباردهی سالیانه اجتناب از تنش خشکی شدید مهم است و باید گفت که عدم زهکشی به گیلاس آسیب وارد می آورد . براى گیلاس، خاک‌هاى لومى - شنى برتری دارد. خاکهای با بافت سنگین به هیچ عنوان برای گیلاس مناسب نیست. این گیاه در مناطقی که زردالو و هلو به خاطر سرما رشد خوبی ندارند به خوبی رشد کرده و شایان ذکر است که در مناطقی که دارای تابستان های خنک و خشک هستند بهتر رشد می کند . بهترین بافت خاک برای کشت گیلاس رسی شنی با مقدار مناسب از مواد آلی و PH برابر 6 تا 7 است. گیلاس با 500 تا 1500 ساعت دمای کمتر از 7 درجه سانتیگراد از استراحت بیرون می آید .
خواص درمانی و کاربردهای صنعتی: صمغ معطر حاصل از درخت گیلاس را می توان به عنوان یک جایگزین برای آدامس بر شمرد. از گیلاس علاوه بر مصرف به عنوان میوه خام، مربا و کمپوت ساخته می‌شود. برگ آن به صورت دم کرده برای درمان بیماری کلیه و کبد مورد استفاده قرار می‌گیرد. میوه گیلاس در سلامت چشم و پوست و کاهش وزن بسیار موثر بوده و همچنین مسکن اعصاب ، ملین ، خون را پاک و معده را نیز تمیز می کند و جوشانده ی دم گیلاس برای دفع سنگ های مثانه و تمیز کردن مجاری ادرار در طب تجربی مصرف دائم دارد. گیلاس ها منبع غنی آنتی اکسیدان ها هستند و امروزه به غیر از مصرف تازه ی آن، می توان به خوبی از میوه ی خشک آن و یا به صورت آب میوه استفاده کرد. گواتر مزمن با خوردن گیلاس تا حد زیادی کنترل می شود و مصرف آن در حد مناسب به مبتلایان به دیابت و ورم مفاصل توصیه می شود زیرا میوه ای است که نشاسته ی کمی دارد و قندش برای افراد دیابتی زیان بار نیست.
نحوه تکثیر گیاه: افزایش درخت گیلاس به طور معمول از راه پیوند و گاهی به روش قلمه گیری و خوابندن انجام می شود . فاصله ردیف های کشت معمولا 6-5 متر است. فاصله روی ردیف بسته به پایه ونحوه هرس ممکن است کمتر از 3متر باشد. فاصله کشت در درختان گیلاس معمولا 6در6 یا 8 در8 می باشد.
: منابع
http://en.wikipedia.org/wiki/Prunus_avium
http://www.medicinalplantsherbs.com/prunus-cerasus/
http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=119481
نارگیل
خدیوی، ع.، 1389. میوه کاری عمومی و خصوصی، انتشارات آموزش و ترویج کشاورزی.
