Potato (سیب زمینی ) ، گیاهی است از خانواده solanaceae ( سیب زمینیان ) که بومی آمریکای جنوبی به خصوص شیلی و مکزیک میباشد.
این گیاه در حدود 4 قرن پیش در رشته کوه آند معرفی شد و پس از آن به بخشی جدایی ناپذیر در عرصه مواد غذایی تبدیل شد .
در قرن شانزدهم به‌وسیله اسپانیولی‌ها به اروپا برده شد و اکنون در اروپا و آمریکا از نظر مصرف اولین سبزی است. سیب زمینی در تمام طول سال وجود دارد.
سیب زمینی به‌دلیل داشتن مقدار ویتامین C ضد بیماری اسکوربیت است و کشورهائی که از این گیاه استفاده می‌کردند هیچ‌گاه مردم آنجا به این بیماری دچار نمی‌شدند.
در حال حاضر هر ساله در حدود ۳۳۰ میلیون تن سیب زمینی در سراسر جهان تولید می‌شود.
چین، هند و روسیه بزرگ‌ترین تولید کنندگان سیب زمینی هستند.و شهرستانهای اردبیل و اقلید و بهار یکی از تولیدکنندگان مهم این محصول در ایران هستند.
سیب زمینی به همراه گندم و برنج ، مهمترین محصولات غذایی در دنیا شمرده میشوند.
سیب زمینی دارای برگهای مرکب و بریده و گلهای سفید یا بنفش است.
میوهٔ آن کوچک، کروی، قرمز، سته و سمی است؛ ولی دارای ساقه‌های زیرزمینی خوراکی است که حاوی اندوختهٔ نشاستهٔ فراوان است گلهایش پنج قسمتی (۵ گلبرگ بهم چسبیده و ۵ کاسبرگ بهم چسبیده‌است).
تعداد پرچمها نیز ۵ است که بهم متصل شده و یک لولهٔ بساکی را ساخته‌اند و مادگی از وسط آن خارج شده‌است.
این گیاه دارای رقمهای مختلف است که آنها را به زودرس، دیررس و میانه‌رس تقسیم می‌کند و برحسب استفاده این گیاه به سیب زمینی خوراکی، علوفه‌ای و صنعتی (جهت استفاده الکل یا نشاسته و یا قند) تقسیم می‌شود.
شرایط محیط رشد این گیاه به شرح زیر است :
خاک : خاک شنی ، ماسه ای ، حاصلخیز ، کمی اسیدی و خوب زهکشی شده.
نور: آفتاب کامل
دما :دمای بین -8 تا 34 درجه
آبیاری: به صورت متوسط انجام شود.
سیب زمینی دارای اسیدهای آلی مانند اسید سولانئیک، اسید نپتوتانیک و ساید فولیک میباشد.
سیب زمینی نارس و همچنین برگ، گل و میوه سیب زمینی دارای کمی آلکالوئید سمی به‌نام سولانین است بنابراین باید از مصرف سیب زمینی نارس و نیز برگ و گل و میوه سیب زمینی خودداری کرد.
خواص داروئی
.برگ و میوه سیب زمینی به‌علت داتشم سولانین مخدر و آرام بخش است ولی به‌علت سمی نبودن نباید مورد مصرف داخلی قرار گیرد و باید فقط به‌عنوان ضماد و استعمال خارجی استفاده شود.
. سیب زمینی به‌علت داشتن ویتامین C زیاد برای مقابله با بیماری اسکوربیت به‌کار می‌رود.
. برای تسکین سوختگی‌ها، سیب زمینی خام را رنده کرده و به‌عنوان ضماد روی قسمت سوختگی بگذارید و هر چند دقیقه آن را عوض کنید و ضماد تازه روی آن قرار دهید.
. سیب زمینی دارای آنزیم مهار‌کننده می‌بنابراین ضد سرطان و ضد ویروس است مخصوصاً سیب زمینی در این مورد از شیر یا سویا قوی‌تر است.
. پوست سیب زمینی ماننده پوست میوه‌ها و سبزیجات دارای ماده آنتی اکسیدان است بنابراین از پیر شدن سلول‌ها و نیز از بوجود آمدن سلول‌های سرطانی جلوگیری می‌کند.
. سیب زمینی بهترین دارو برای آنهائی است که بدنشان اسیدی است و اینگونه اشخاص باید سیب زمینی را با پوست و با بخار پخته و بخورند زیرا سیب زمینی آب پز و سرخ شده برعکس سیب زمینی با بخار پخته شده تولید اسید در بدن می‌کند.
. سیب زمینی داروی خوبی برای از بین بردن تورم است. برای این منظور سیب زمینی را طبقه طبقه کرده و در سوپ بیاندازید و بگذارید تقریباً نیم‌پز شده و سپس آن را بخورید.
. سیب زمینی به‌علت دارا بودن پتاسیم زیاد تمیز‌کننده کبد نیز میباشد.
. سیب زمینی بدن را جوان می‌کند.
. سیب زمینی داروی بیماریهای قلب نیز میباشد.
. سیب زمینی قرمز درمان کننده بواسیر خونی و دردناک میباشد. برای این منظور سیب زمینی را به‌طور باریک بریده و به‌صورت شیاف درآورید و روی آن کمی روغن ویتامین E و یا وازلین مالیده و پس از قضای حاجت به داخل معقد بگذارید. این عمل را اگر چند روز ادامه دهید بواسیر برطرف می‌شود.
. برای درمان اسهال سوپ سیب زمینی را با شیر بپزید و آن را میل کنید. اسهال سریع متوقف می‌شود.
طرز استفاده
برای استفاده از سیب زمینی اگر آن را تکه می‌کنید باید فوراً از آن استفاده کنید زیرا خیلی زود اکسیده می‌شود و خواص خود را از دست می‌دهد. سیب زمینی را همیشه باید با بخار و یا در فر بپزید و یا خام آن را میل کنید زیرا خواص آن دست نخورده باقی می‌ماند.
سیب زمینی سرخ شده غیر از اینکه خاصیتی ندارد بلکه برای بدن مضر هم است زیرا سرخ کردن سیب زمینی با روغن آن را ثقیل‌الهضم می‌سازد و باعث بیماریهای مختلفه می‌شود.
مضرات:
سیب زمینی برای اشخاصی که مبتلا به قند هستند مضر است زیرا به‌علت داشتن نشاسته قند خون را بالا می‌برد و اینگونه اشخاص اگر بخواهند از فواید سیب زمینی استفاده کنند باید آن را تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه مصرف کنند و یا از مصرف آن خودداری کنند.
نحوه تکثیر این گیاه به شرح زیر میباشد :
1. تا بهار برای کاشت سیب‌زمینی صبر کنید. سیب‌زمینی‌ها هوای سرد را دوست داشته و اگر در شرایط خوبی کاشته شوند به خوبی رشد می‌کنند. شرایط بهینه زمانی است که دمای خاک حدود 7 درجه‌ی سانتی‌گراد باشد.یک یا دو هفته قبل از آماده شدن شرایط کاشت، سیب‌زمینی های کاشت را تهیه کنید.با قرار دادن سیب زمینی ها در مکانی گرم و نورگیر خانه فرآیند جوانه زدن آنها را شروع کنید. دمای آن منطقه باید 15.5 تا 21 درجه باشد.
2. با استفاده از یک چاقوی تیز سیب‌زمینی ها را به چند بخش چشم دار ببرید. هر بخش باید یک چشم داشته و حدود 2.5 سانتی‌متر مربع باشد. اجازه دهید که تکه های سیب زمینی، به مدت 24 ساعت در این شرایط باشند.خاک را با کود مخلوط کرده و مواد اضافی مانند خرده‌سنگ‌ها را از آن جدا کنید. این کار باعث می‌شود سیب‌زمینی بتواند ریشه‌هایش را در خاک پایین بفرستد.
3. تکه های سیب‌زمینی‌ها را در ناحیه‌ای به عرض 30.5 سانتی‌متر قرار دهید. سیب‌زمینی را به گونه‌ای در خاک قرار دهید که چشم آن روبه بالا باشد تا بتواند به سمت بالا جوانه بزند.بر روی تکه سیب زمینی، با خاک تپه‌ای ساخته و روی آن کود بدهید. ضخامت این تپه باید حدود 15 سانتی‌متر باشد.مرتباً به آن آب داده و هر بار که سیب زمینی 15 سانتی متر بلند تر شد، کود گیاهی آن را تجدید کنید.
نکات و هشدارها:
هر تکه سیب‌زمینی می‌تواند بیش از یک چشم داشته باشد اما تعداد آن نباید خیلی زیاد باشد. اگر تعداد چشم ها خیلی باشد، برای به دست آوردن منابع باهم به رقابت خواهند پرداخت.از سیب‌زمینی‌هایی که به عنوان سیب زمینی بذر قابل‌اعتماد نیستند استفاده نکنید. این سیب زمینی ها ممکن است بیماری ای داشته باشند که قدرت رشد محصولات شما را کم کند.زیاد کود نریزید زیرا سیب‌زمینی شما پوسته‌پوسته شده و ظاهر آن بد به نظر خواهد رسید.
: منابع
http://vista.ir
نارگیل
http://wiki.5040.ir/fa/content/article/1169.html
http://www.kew.org/science-conservation/plants-fungi/solanum-tuberosum-potato
