باغچه مجازی

روش مصرف کود :

تمام کود فسفر ، پتاسه و ازته قبل از کاشت به وسیله کودپاش سانتریفوژ یا دست پاش و یا به صورت نواری در عمق مناسب( 20 تا 25 سانتی متر)توزیع و به زیر خاک برده شود. کود آلی در صورتی که پوسیده باشد قبل از کشت توزیع و با خاک مخلوط گردد. امّا در حالتی که کاملا پوسیده نباشد بهتر است در پاییز سال قبل از کشت ، مصرف شده و با خاک مخلوط گردد. 

 درصورت نیاز به کود پتاسه درخاکهای سبک و یا در هرخاکی که غلظت پتاسیم قابل استفاده کمتر از 300 میلی گرم در کیلوگرم خاک باشد ، بهتر است آن را در دو نوبت بعد از چین اوّل و همچنین در اواسط مرداد ماه بعد از برداشت ، مصرف کرد.

 

تناوب یونجه :

 

یونجه طی چندین سال عمر خود ، مقدار زییادی مواد آلی و ازت در خاک باقی می گذارد. ازت تثبیت شده در گره های موجود در ریشه به صورت آلی بوده ، با افزایش سن گیاه بتدریج این گره ها از ریشه جدا شده و در خاک قرار گرفته و تجزیه می شود و ازت آن به فرم معدنی و قابل استفاده برای گیاه بعدی در می آید. از هر هکتار مزرعه یونجه ، بسته به شرایط رشد ، سالانه حدود 70 تا 120 کیلو گرم ازت به خاک اضافه می شود. بنابراین گیاه بعدی باید نیاز ازتی بالایی داشته و از طرف دیگر نسبت به ازت زیاد خاک مقاوم بوده و ورس نکند. از جمله گیاهانی که چنین خصوصیّتی را دارند می توان ذرت ، چغندرقند ، پنبه ، سیب زمینی را نام برد. از آنجائی که زیادی ازت خاک باعث ورس در گندم می شود لذا این گیاه را نبایستی بلافاصله بعد از یونجه در تناوب قرار داد و معمولا یک گیاه وجینی با نیاز ازتی بالا مابین یونجه و گندم قرار می گیرد. واگر بخواهیم در تناوب ، گندم را بعد از یونجه قرار دهیم بایستی از ارقامی که کود پذیری بالایی دارند و نسبت به ورس مقاوم می باشند استفاده کرد. در مقایسه با گندم ، جو حسّاسیّت بیشتری به ورس دارد. برای آشنایی چندین نمونه تناوب یونجه را می آوریم :

 

در مناطق سرد سیر :

 

یونجه (چند سال) - چغندر قند یا سیب زمینی - گندم یا جو.

 

چنانچه در منطقه ای هدف ، تولید علوفه باشد می توان از تناوب زیر استفاده کرد :

 

یونجه (چند سال) - ذرت علوفه ای - گندم یا جو

 

یک تناوب دیگر نیز توصیه می گردد که این تناوب را می توان برای واحد های زراعی کشاورزان عمده کار پیشنهاد نمود.

 

یونجه - سیب زمینی - گندم - جو

 

علّت انتخاب این تناوب که قابل اجرا در تمام مناطق استان می باشد ، به شرح زیر بیان می گردد.

 

گندم و جو به علّت های زیر انتخاب شده اند :

 

1ـ استراتژیک بودن آن ها.

 

2ـ تعداد کمتری کارگر نیاز دارند .

 

3ـ در ازای تحویل این محصولات به دولت کشاورزان می توانند از امکاناتی نظیر کود ، سم ، ادوات دنباله بند و تسهیلات بانکی استفاده نمایند .

 

4ـ باعث می شود در تمام طول سال تقریباً زمین زیر کشت باشد .

 

5ـ کاشت ، داشت و برداشت آن ها آسان است.

 

6ـ در دامداری از جو استفاده می کنند .

 

7ـ گندم دارای اعتبار معنوی و اقتصادی خاصّی است .

 

یونجه به خاطر این که :

 

1ـ استراتژیک است .

 

2ـ با کیفیّت است .

 

3ـ درآمد آن زیاد است .

 

4ـ دامداری در منطقه وجود دارد .

 

5ـ خاک را اصلاح می کند .

 

6ـ در صورت نیاز با پیش فروش آن می توان به درآمد رسید .

 

7ـ کارگر کمتر احتیاج دارد .

 

8 ـ از ماشین آلات می توان در قسمت های دیگر مزرعه در طول 5 ـ 4 سال استفاده کرد .

 

سیب زمینی به خاطر این که :

 

1ـ به عنوان موادّ غذایی مهمّی مطرح است .

 

2ـ جامعه با بحرانی از آن روبرو است .

 

3ـ پتانسیل تولید آن در محل زیاد است .

 

4ـ کشت آن در منطقه عملاً و در سطح زیادی مرسوم است .

 

5ـ مقدار تولید در هکتار آن زیاد است .

 

6ـ درآمد زیادی از فروش آن حاصل می گردد .

 

7ـ چون یک گیاه وجینی است زمین از نظر محصول بعدی کم علف خواهد شد.

 

ارقام یونجه :

 

از میان ارقام متعدّد یونجه ، در این استان در حال حاضر از یونجه رقم همدانی استفاده می شود که این رقم مناسب مناطق سردسیر و مناطق معتدل و منطقه طارم می باشد و توصیه می گردد هیچ رقم دیگری بدون مشورت وارد استان نگردد تا تولید بذر که از سال 81 به طور اصولی آغاز گردیده دچار مشکل نشود.

 

تاریخ و چگونگی کاشت :

 

یونجه را در مناطق سرد و معتدل در بهار و نیمه اوّل شهریور باید کاشت. در منطقه طارم می توان در اوایل پاییز و اواخر زمستان (اسفند ماه) کاشت. در مناطقی که زمستان های سخت دارند بهتر است یونجه را در بهار کاشت. حداقل درجه حرارت برای شروع جوانه زنی یونجه یک درجه سانتیگراد و درجه حرارت مناسب برای کاشت حداقل ده درجه سانتیگراد می باشد.

 

به دلیل دوام چندین ساله یونجه ، و به واسطه این که در طول عمر آن فقط یک بار عمل کاشت انجام می شود ، بایستی زمین آن را به خوبی آماده نمود. یک شخم عمیق برای کاشت پاییزه در بهار همان سال و برای کاشت بهاره در پاییز سال قبل لازم است. با انجام این شخم بقایای علف های هرز چندین ساله به خصوص ریشه ها در معرض آفتاب قرار گرفته و خشک شده و از بین میروند. ضمن این که نزولات آسمانی بهتر در خاک ذخیره شده و بقایای محصول قبلی تا زمان کاشت یونجه ، به خوبی می پوسند.

 

در موقع کاشت یک شخم سطحی تر برای آماده شدن بهتر زمین زده می شود. برای خرد شدن کلوخه ها زمین را دو بار عمود بر هم دیسک می زنیم. در صورت وجود بقایای محصول قبلی و ریشه های علف های هرز در سطح خاک ، از هرس یا دندانه برای جمع آوری آنها استفاده می کنیم. پس از آن زمین را توسّط تسطیح کن (لولر) تسطیح می کنیم. تسطیح بهتر زمین در آبیاری یکنواخت زمین ، سبز شدن یکنواخت بوته ها و همچنین در کیفیّت بهتر کار ماشین های برداشت مؤثر است. انتخاب طول کرت بر اساس شیب زمین و نوع خاک انجام می گردد. هر چقدر شیب زمین بیشتر و بافت خاک سبک تر باشد ، طول کرت کمتر است. پس از تسطیح می توان توسط کودپاش سانتریفوژ اقدام به کودپاشی کرد. توسط بعضی از بذرکارها عمل کودپاشی و بذرکاری میتواند همزمان انجام می شود.

 

بذرپاشی به دوصورت :یابه وسیله دست و یا توسط دستگاه های بذرافشان انجام می گیرد. درصورت عدم دسترسی به ماشینهای بذرافشان می توان بذر یونجه راتوسط کارگر با تجربه درسطح خاک پاشیده و سپس توسط دندانه یا دیسک سبک ویا از طریق کشیدن سرشاخه های درختان ( درسطوح کوچک ) بر روی زمین بذر هارا در عمق کمی از خاک قرار داد.روش دیگراستفاده ازماشین های بذرافشان است. ماشین های بذر افشان دارای مخاذن بذر و کود هستند و کاشت بذر و اضافه کردن کود به زمین را توأماً انجام می دهند. این دستگاه هادارای دوغلطک هستند که بذ ر به صورت آزاد ازمخزن بذر  بین دو غلطک به طور یکدست پاشیده می شود. غلطک جلو باعث به هم فشردن بستر بذر و غلطک عقب باعث دفن کردن بذر وبه هم فشردن خاک می شود.

 

مقدار بذر :

 

مقدار بذر لازم برای کاشت یونجه به عوامل متعدّدی از جمله نوع زراعت (آبی یا دیم) و قوّه ی نامیّه ی بذر ، شرایط آب و هوایی ، کیفیّت آماده کردن زمین ، روش کاشت و غیره بستگی دارد.

 

در شرایط زیر مقدار بیشتری بذر بایستی بکار برده شود :

 

1ـ در حالتی که زمین به خوبی آماده نشده و شرایت سخت تری برای استقرار گیاه حاکم است.

 

2ـ بذر دارای قوّه نامیّه کم تری است.

 

3ـ علف های هرز به میزان بیش تری شیوع داشته و تراکم بالا تری از گیاه برای غلبه بر علف های هرز لازم است.

 

4ـ در زراعت های آبی نسبت به دیم و در روش کاشت با دست نسبت به کاشت با بذر کار.

 

* در زراعت های سنّتی در مناطق مختلف بین 30 تا 50 کیلوگرم در هکتار بذر مصرف می شود. در زراعت های مکانیزه مقدار مصرف بذر بین 25 - 15 کیلوگرم در هکتار است. مزارعی که برای بذر گیری اختصاص می یابند برای نفوذ بهتر نور به داخل پوشش ، بایستی یونجه را با تراکم کمتر کاشت. لذا در این حالت بذر مصرفی کمتر و حدود 15 کیلوگرم در هکتار است.

 

نیاز آ بی :

 

به طور کلّی نیاز آبی یونجه بالا و راندمان مصرف آب دراین گیاه پایین است.در یونجه قبل از کاشت برای اینکه خاک تا عمق یک متری مرطوب شود ،یک آبیاری سنگین لازم است. واگر ضروری باشد برای جوانه زدن بذر، یک آبیاری سبک بعد از کاشت انجام می شود.به فاصله کمی پس از آن برای جلوگیری از سله بستن خاک یک آبیاری سبک صورت می گیرد.بعد ازخروج گیاه ازخاک میتوان آبیاری رابرای حدود 3 هفته در مناطق معتدله(در مناطق گرم این زمان کوتاه تر است) به تا خیرانداخت.و پس از ان تازمان اولین برداشت ،یک ابیاری کافی است.

 

* دریونجه استقرار یافته ، میزان مصرف آب وفاصله بین دو آبیاری بستگی به شرایط آب و هوایی دارد. درمناطق سرد سیر کمتر از 15 هزارمتر مکعب آب برای یک دوره رشدونمو یک ساله نیاز است. همچنین فاصله هر دور آبیاری به درجه حرارت هوا و نوع خاک(سبک یا سنگین)بستگی دارد. برای مثال میتوان گفت درمناطق معتدل در بهار حدوداً هر 12 روز یکبار ودر تابستان هر8 روز یکبار بایستی یونجه را آبیاری کرد.