پیچ گلیسین گونه ای گیاه بالا رونده از جنس Wisteria در خانواده Fabaceae (بقولات - پروانه آسا) بومی چین (بیشتر در استانهای Guangxi, Guizhou, Hebei, Henan, Hubei, Shaanxi, و Yunnan میباشد)
این گیاه در سال 1816 از چین به اروپا و شمال امریکا آورده شده است و به عنوان یکی از محبوب ترین درختان زینتی باغ و خانه های غرب تبدیل شده و از پرکاربردترین درختان در فضای سبز به شمار میرود.
در برخی از مناطق شرقی ایالات متحده ، پیچ گلیسین به عنوان گونه مهاجم معرفی شده است.
پیچ گلیسین می تواند 20 تا 30 متر در طول رشد کند و بلند شود. دارای برگ های براق سبز رنگ به طول 10 تا 30 سانتی که هریک 9 تا 13 برگچه مستطیلی 2 تا 6 سانتی متری دارند.
گل های آن سفید، بنفش، آبی به طول 15 تا 20 سانتی متر هستند که در بهار نمایان میشوند و معمولا در اواسط ماه فروردین به اوج خود میرسند. گل ها قبل از گسترش شاخ و برگ در هر خوشه همزمان باز میشوند و عطری شبیه به انگور دارند.
میوه آن پهن، قهوه ای رنگ و مخملی شبیه غلاف حبوبات است و 5 تا 10 سانتی متر طول دارد و دانه های آن دیسک مانند وبا ضخامت حدود 1 سانتی متر میباشند.
پیچ گلیسین درختچه ای مقاوم، خزان دار با طول عمر زیاد ، بالا رونده چوبی ، سریع الرشد (در شرایط محیطی مناسب سالی 3 متر رشد می کند.) برگ های آن متناوب و به فرم مرکب شانه ای فردهستند.
گل آذین خوشه ی زیبایش سبب معروفیت این گیاه شده است. پس از گلدهی ، بذور در غلافهایی تشکیل می شوند. این غلافها (نیام) به رنگ سبز می باشند.
پیچ گلیسین گیاهی است که تقریبا به نور زیادی نیاز دارد و بایستی در مکان های آفتابگیر کاشته شود. این گیاه به خاک های لومی با زهکش مناسب نیاز دارد و خاک های سنگین را نمی پسندد. به خاک های گچی و آهکی حساس است و PH5/5 تا 5/6 ( کمی اسیدی) بهترین حالت برای این گیاه است. به رطوبت متوسط و منظم نیاز دارد . خشکی را به خوبی تحمل می کند و به رطوبت فراوان حساس است. پیچ گلیسین گیاه مناطق معتدله محسوب می شود و در محدوده دمایی 4 تا 35 درجه رشد میکند. نوسانات دمایی در بهار سبب ریختن گل ها می شود.
تغذیه : این گیاه به خاک کاملا غنی از مواد آلی و معدنی نیاز دارد.
کود دهی قبل از زمان گلدهی برای پدیدار شدن گل های زیبا ضروری است.در بهار و تابستان ( در هر دو موعد گلدهی ) کود دهی انجام می شود.
در مورد نسبت کود دهی NPK آن اطلاعاتی در دست نیست اما کود سوپر فسفات به میزان 68 گرم و سولفات پتاسیم به میزان 48 گرم در هر متر مربع خاک به این گیاه داده می شود تا گلدهی تحریک شود و گلهای زیبایی پدیدار شوند.
هرس : به خاطر کنترل رشد زیاد و به منظور تولید گل بیشتر ، هرس سالیانه انجام میگیرد. در هر سال، دو نوبت هرس بایستی انجام شود:
1- هرس پائیزه
2- هرس زمستانه هرس پائیزه در مهر ماه صورت می گیرد . در این هرس شاخه های سال جاری تا 30 سانتی متری شاخه اصلی قطع می شوند و بایستی4 تا 6 برگ روی هر شاخه باقی گذاشته شود. هرس زمستانه در اواخر زمستان (بهمن ماه یا اسفند ماه) صورت می گیرد. در این هرس شاخه های جانبی را قطع می کنند به طوری که باقیمانده ی شاخه دارای 2 تا 3 جوانه باشد. این جوانه ها تبدیل به گل خواهند شد. گل ها در این درختچه در شاخه های سال قبل پدیدار می شوند و در طی هرس کردن نباید شاخه ها را کاملا قطع نماییم. بلکه بایستی 2 تا 3 جوانه باقی بگذاریم.
آفات و بیماری ها گاهی اوقات بیماری لکه برگی به این گیاه حمله می کند. قارچ های عسلی و حشرات مکنده ای چون شته ها و شپشک ها نیز به این گیاه آسیب می رسانند. مشکلات محیطی و فیزیولوژیکی گیاه گلیسین به خاک های گچی و آهکی حساسیت دارد. خاک هایی با PH قلیایی برای این گیاه مناسب نیستند. کمبود آهن و فسفر و پتاسیم خاک به این گیاه صدمه می رساند و سبب کاهش تعداد گل ها می شود و همان طور که ذکر شد یخبندان های بهاره سبب ریختن گل های آن می شود.
تکثیر به چندین روش گلیسین را می توان تکثیر نمود : 1- (قلمه) قلمه چوبی یا قلمه نیمه چوبی را از شاخه های جانبی در ابتدا یا اواسط تابستان تهیه می کنند و در خزانه قرار می دهند. 2- (خوابانیدن) خوابانیدن سر شاخه ها در پاییز صورت می گیرد. 3- (پیوند زدن) راه تجاری تکثیر گلیسین است که در اوایل بهار صورت می گیرد. 4- (بذر) بذرها دارای خواب نیستند و جوانه زنی شان به خوبی صورت می گیرد. در فروردین یا اردیبهشت می توان بذر ها را کاشت. البته خیس کردن بذور به مدت 24 ساعت در آب قبل از کاشت،جوانه زنی را سرعت می بخشد. بذر هایی که مربوط به سال جاری هستند بهترین جوانه زنی را دارند و با گذشت زمان، به سرعت قوه نامیه شان کاهش می یابد.
هشدار : تمام قسمت های گیاه پیچ گلیسین حاوی یک گلیکوزید به نام wisterin است که در صورت بلع سمی است و ممکن است باعث تهوع، استفراغ، درد معده و اسهال شود. پیچ گلیسین در بسیاری کودکان ایجاد مسمومیت کرده است که اسهال و استفراغ خفیف تا شدید از رایج ترین اثرات آن بوده است.
: منابع
Brickel,C. 1996.A-Z Encyclopedia of Garden plants, Dorling Kidersley
http://en.wikipedia.org/wiki/Wisteria_sinensis
http://ohioline.osu.edu/hyg-fact/1000/1246.html
نارگیل
http://plants.usda.gov/java/profile?symbol=WISI
http://www.floridata.com/ref/w/wisteria.cfm
http://www.gardenadvice.co.uk/advisor/plants/wisteria/index.htm
حکمتی،جمشید. 1368، چاپ اول ـ صد گیاه زینتی ـ انتشارات سیاه تیری
